Keukenkruiden

ECO GETEELDE ZADEN! Salie is inmiddels een zeer bekende verschijning in de keuken. Deze extra sierlijke soort heeft paarsgrijs blad met mooie blauwe lipbloemen, die zeer geliefd zijn door bijen. De planten geuren heerlijk , heerlijk geurende planten zijn meerjarig en winterhard. Jong blad en de bloemen kan je rauw eten: heerlijk in salades. Salie is ruim toepasbaar in sauzen, bij vlees en vis, in saliekoekjes en saliemeel. Er kan een medicinale thee van worden getrokken tegen bijv. ontstoken tandvlees (spoelen en uitspugen), veel andere medicinale toepassingen op o.a. de pfaf-website. Over het gebit gesproken: met het oudere blad kan je heel goed je tanden poetsen!

Bijen bezoeken deze bijzondere witbloeiende salieplanten graag! Overblijvend (bij zachte winters groenblijvend) halfheestertje; wordt als toekruid gebruikt in sauzen bij vlees en vis, in saliekoekjes en saliemeel.
Er kan een medicinale thee van worden getrokken tegen bv ontstoken tandvlees (spoelen en uitspugen)

Een salie uit de oude Indiaanse traditie. Vele ceremonies bevatten witte salie als ingrediënt. De bossige planten vormen stevige stengels met poederig grijsgroen blad ("wit"). Bijen e.a. insecten zijn gek op de bloei! Verder gebruik: voor huidwassing, natuurlijke deo en als kruidige thee. Zaaitip: Zaden 24 uur voorweken in water met smoke-primer (809700) geeft een veel hogere kiemkracht!

Het eerste seizoen groeit het grote zilvergrijze rozet van brede, eironde bladeren met een typisch salie-aroma. In 2e jaar ontstaan daaruit 75-100 cm hoge, decoratieve rijkvertakte bloeistengels vol met 2,5 cm grote zilverlila lipbloemen. De plant zaait zich vervolgens uit, maar loopt ook vaak weer uit op de oude plant.
Deze sierlijke salie heeft ook grote waarde als kruid: De bloemen zijn rauw eetbaar en lekker door de sla of in de thee, het blad geeft rauw, gebakken of gekookt een sterke, warme, aromatische smaak en geur aan (vlees)gerechten. De bladeren kunnen worden gedoopt in beslag en gebraden worden tot verrukkelijke beignets! Tenslotte is deze salie een goede smaakmaker in bieren en wijnen.
Geneeskrachtige eigenschappen zijn vergelijkbaar met de Salvia officinalis: krampstillend, dus goed in de spijsvertering, kalmerend. Niet gebruiken tijdens zwangerschap.

ECO GETEELDE ZADEN! Eenjarige plant met een langzame start: in potten voorzaaien dus. De decoratieve roze en witte bloemen produceren na bestuiving het lekkere zaad, dat het brood of gebak, maar ook salades, een speciale smaak geeft.

Dit is de grote oorspronkelijke maanzaad- of opiumpapaver. Nog sierlijk op de koop toe: grote bloemen in tinten wit, lila, rood of roze, later gevolgd door grote zaaddozen, waarin zich het blauwmaanzaad bevindt. Gemakkelijk te telen, oogst de zaadjes voor bakgerechten, de plant houdt uw kostbare grond bedekt, onderdrukt onkruid en doorwortelt de grond. Hoogte: 75-100 cm.

Een bijzonder smakelijk kruid, dat bij ons als eenjarige plant geteeld wordt. Het blad is fijn geveerd (qua uiterlijk als dille) en de plant groeit in een volle bos van 25-30 cm. Het blad heeft een zoete smaak met een sterke zoethout- en anijssmaak, maar ook het aroma van dragon komt duidelijk door. De fijne, zachte blaadjes kunnen vers gekauwd worden en zijn een fraaie en smakelijke toevoeging in drankjes, (zoethout)thee en voedsel zoals vis en wildbraad. Maar ook heerlijk als toevoeging bij zoete gerechten zoals ijs, desserts en gebak.
De bloei is klein maar grappig, helder wit met een geel hartje en begint in de nazomer. Het verwijderen van deze bloemetjes zorgt dat de plant wat langer blaadjes laat groeien, maar ze zijn ook eetbaar!

Een onbekende smaakmaker, die (zeldzaam) nog voorkomt in het wild. Het jonge blad is een pittige toevoeging in salades en bijzonder sierlijk door de fijne structuur. Het oudere blad kan onder een bleekpot mals genoeg worden en is door kort roerbakken voldoende zacht voor consumptie. De bloei is geel aan 75-100 cm lange stengels. Het zaad kan worden geperst tot mosterd, maar kan ook zowel rauw als gekookt gegeten worden. Medicinaal wordt het kruid aangewend voor verdoving, wondheling, verkoudheid, en vele andere toepassingen, zie internet en raadpleeg vooral eerst deskundigen. Meestal een- of tweejarig toegepast.

Bijzondere, groenblijvende, tropische boom, die bij ons heel goed als kamer- of kuipplant zal groeien. Overwintering op een lichte plaats: 10-25 grC. De witte, kruidig geurende bloemen zijn slank en straalvormig. Na de bevruchting ontstaan de stervormige vruchten, die een heerlijke (sterke) anijssmaak en -geur dragen. Maak er een smakelijke anijsmelk mee!

Steevast het middelpunt van verwondering, dit eenjarige plantje uit N.O.-Paraguay. Wie op het blad kauwt merkt het al: een prettige natuurlijke zoetheid, die je bijna nergens anders naturel aantreft! Lekker om tussendoor van te snoepen, of in de koffie, thee of gerechten als rodekool en rabarber. De plant went langzaam aan de herfstkou, maar op tijd binnen halen kan de levensduur verlengen, hoewel onze korte winterdagen niet ideaal zijn… De blaadjes kunnen worden gedroogd en tot poeder worden vermalen voor een goed houdbare, zelf geteelde zoetstof!

De stevige donkergroene lancet-vormige bladeren vormen al snel een bossige plant, die het liefst in de halfschaduw groeit. Bloeit met
witte open bloemen. Na een bewerking kan van het jonge blad de echte thee worden gemaakt. De theeplant (Camellia sinensis) is een plant die van oorsprong voorkomt in Zuidoost-Azië. De jonge scheuten van deze plant worden gebruikt om thee te produceren. Sinensis is Latijn voor Chinees. Tegenwoordig wordt thee over de gehele wereld in tropische en subtropische gebieden geteeld. Van deze plant worden witte thee, groene thee, oolong en zwarte thee gemaakt. De theeplant is een groenblijvende struik of kleine boom die zo'n 17 m hoog kan worden, maar meestal tot onder de twee meter wordt gesnoeid als het voor de bladeren wordt geteeld. De plant heeft een sterke penwortel. De bloemen zijn geel-wit met een diameter van zo'n 2,5-4 cm met 7 of 8 bloemblaadjes. De zaden van de theeplant kunnen fijngemalen worden voor thee-olie, een zoete olie voor kookdoeleinden die niet verward moet worden met Tea Tree-olie, een etherische olie die gebruikt wordt voor medische en cosmetische doeleinden en gemaakt wordt van de bladeren van een andere plant. (Bron: Wikipedia)
De planten kunnen in Nederland ‘s zomers naar buiten en van oktober-april op een koele en lichte plaats binnen.

Wie kent niet de heerlijke geur van tijm…? Smaakmaker (in kleine beetjes) bij vrijwel alle gerechten, zeker als ze zwaar op de maag liggen, tijm stimuleert nl. de spijsvertering. Geef ze een droog plekje in de zon en knip de takjes met donkergroene blaadjes regelmatig, de plant verjongt zich dan voortdurend. Een strenge winter, gecombineerd met een natte plek is funest.

ECO GETEELDE ZADEN! Wie kent niet de heerlijke geur van tijm…? Smaakmaker (in kleine beetjes) bij vrijwel alle gerechten, zeker als ze zwaar op de maag liggen, tijm stimuleert nl. de spijsvertering. Geef ze een droog plekje in de zon en knip de takjes met donkergroene blaadjes regelmatig, de plant verjongt zich dan voortdurend. Een strenge winter, gecombineerd met een natte plek is funest.

De zomertijm is wat minder winterhard in ons klimaat, maar qua smaak wel superieur! De groei is iets minder compact dan bij de wintertijm en het blad is smaller en grijzer. Dit is de echte Provencaalse Tijm.

Een goede combinatie van sierlijk en nuttig! De grote tijm is compacter en heeft grotere bloemen dan de kruiptijm en de wilde tijm. Omdat de soort inheems is in Nederland is deze beter winterbestendig dan de echte tijm. De gebruikswaarde in gerechten is zeer goed, sommigen herkennen een vleugje citroenaroma.

Kunnen jullie aan die heerlijke Tijm komen, die we in Spanje (of Portugal) zagen? Ziehier: we kunnen dit intens en uniek smakende en heerlijk geurende kruid uiteraard aanbieden! Deze wordt (uiteraard) veel in de Spaanse keuken gebruikt, kan vers of gedroogd worden gebruikt. De planten kunnen het beste in potten gekweekt worden, in de winter wat droger houden en in een tunneltje of schuur zetten bij vorst (niet binnen). Het blad wordt in de zon grijsgroen en de bloemetjes zijn helder wit, waaraan de plant ook wel de naam “Witte Tijm” ontleent. Reken op een totale groeihoogte van ongeveer 30 cm.
Fransen herkennen er een harsachtige geur aan: Thym résineux

Dit broertje van de keukentijm is net zo smakelijk en aromatisch, maar heeft een hele compacte, kruipende groei. Prachtig als grondbedekker, geef ze een zonnige plaats, die goed vochtdoorlatend is. Deze plant overwintert gemakkelijker dan de keukentijm, je kan hem uiteraard minder vaak oogsten. Bijen en hommels zijn gek op de violetroze tijmbloemetjes! Hoogte 5-10 cm.

Werkelijk een sieraad, dit zeer fijne rood-bronskleurige blad met later de gele schermbloemen. De plant is meerjarig en overwintert gemakkelijk in niet te natte gronden. Het aromatische, naar anijs smakende blad wordt o.a. gebruikt in visgerechten. De zaden kan je meebakken in brood, cake, gebak e.d. of meekoken in soepen.

Mooie garnering en heerlijke smaak (bijvoorbeeld met vis, vlees en groenten) vormen de zeer fijn blaadjes met anijsachtig aroma. Sierlijk in de tuin door het fijne blad en de gele schermbloemen (als dille). De zaden kauwde men vroeger om hongergevoel te verdrijven: een ideale afslankhulp dus! Ze zijn ook heerlijk op vis, bijvoorbeeld zalm. In het groot worden de zaden gebruikt in gebak en bij inmaakkruiden (augurken).

Deze (sterk op venkel lijkende) soort kan wel 4 meter hoog worden! Ze groeien het liefst in de volle zon in goed drainerende grond en bloeien meestal het 2e of 3e jaar met grote, zachtgele schermbloemen aan zeer dikke stengels. Het blad is eetbaar (in kleine hoeveelheden) en zacht aromatisch. Dit familielid van Venkel en Wortelen is dus vooral populair als sierplant.

Een onbekende, spannende smaakbeleving, die een combinatie heeft van majoraan, citroenmelisse en nog wat pittige exotische tintjes... In Azië is dit kruid zeer populair en wordt gebruikt in heilzame thee, als toevoeging in salades, kort geroerbakt, en als dragend en eetbaar “schoteltje” voor lekkere eenhappertjes (amuses). Op internet vind je vele toepassingen in de traditionele geneeskunde: bij griep of verkoudheid, ontstekingremmend, darmregulerend, etc. In Vietnam wordt het kruid het meest gebruikt en heet daar Rau Kinh Gió’i. ‘s Winters kunnen ze goed in potten in de vensterbak groeien! In de tuin worden de planten 40-60 cm hoog, bij ons komen ze meestal niet in bloei, wellicht in de kas of zeer vroeg gezaaid? De blauwe bloei is fraai!

Van het Vlozaad of Psyllium kan het blad in de salade gegeten worden. Verder is het een plantaardig voedingsadditief dat tamelijk recent in de voedingsindustrie opgedoken is. De plant is afkomstig uit Iran en Indië. Psyllium peulen bevatten hele kleine zaadjes, die ook psyllium genoemd worden. De peulen leveren een voedingsvezel die vaak aan brood, maar ook aan andere producten toegevoegd wordt. De peul bevat tevens glycosiden en gom waarvan de voedingsindustrie gels maakt die als dikkingsmiddel en structuurverbeteraar gebruikt worden.
De vezel lijkt op vezels zoals we die uit bv. Zemelen of havermout kennen, maar de hoeveelheid water die ze kunnen opslorpen is veel hoger. Elke 100 gram psyllium-peul bevat 71 gram wateroplosbare vezel; een gelijke hoeveelheid havermout bevat maar 5 gram vezel. En psylliumvezel kan tot tien keer zijn eigen volume aan water opnemen!
Het is nog maar heel recent dat de wetenschap de unieke eigenschappen van deze vezels ontdekt heeft. Ze worden namelijk door je spijsverteringssysteem niet afgebroken en daardoor hebben ze totaal geen voedingswaarde.
Maar psyllium zou ook het cholesterolniveau van het bloed doen dalen. De FDA in de USA staat dan ook toe dat psyllium-bevattende producten een "gezond" label gebruiken, daar waar dat voor de meeste andere producten strikt verboden is. Er moet wel bij vermeld worden dat het effect slechts optreedt in combinatie met gezonde voedingsgewoonten, zoals niet te veel verzadigde vetten eten.
De combinatie van een gezond dieet met psyllium, kan je totale cholesterol niveau met 4% en je LDL-cholesterolniveau met 7% doen dalen. De vezels verminderen de absorptie van cholesterol en galzuren in de darmen en dat doet de cholesterolniveaus dalen.
Veel vezels in je voeding zijn gezond. Veel groenten en fruit leveren goede vezels, maar blijkbaar heeft psyllium nog iets meer te bieden omdat deze vezels in water oplosbaar zijn.
Bron (iets bewerkt): objectief.be

Isabgol (Psyllium) wordt verkregen uit het zaad van de plant. De eetbare isabgol wordt verkregen door een maalproces. Het bovenste laagje van de zaden wordt gezuiverd door ziften en wannen. De schil bestaat uit pure voedingsvezels die grotendeels uit hemicellulose bestaan. Ze fungeren als spons in het darmkanaal, omdat ze water en afvalstoffen in de darmen absorberen. Zo wordt een zachte lijvige massa gevormd die sneller door de colon gaat (en vermijdt dat potentieel giftige afvalstoffen zich afzetten in de colon).
Samenvattend:

• Hoge absorptie van water voor een beter effect
  
• Verlaagt het cholesterolgehalte in het bloed
  
• Zuivert de darmen van toxische bestanddelen met pure lichaamsfuncties
  
• Niet verslavend
  
• 100% natuurlijk plantaardig product
  

Een stukje geschiedenis: in Ayurveda (holistisch systeem van geneeskunde uit India) worden de gomachtige zaden gebruikt als laxerend, verzachtend en bloedstelpend middel, vooral bij chronische dikkedarmontsteking. In de moderne geneeskunde wordt de plant gebruikt als mild laxeermiddel en soms ook als aanvullende behandeling bij infecties van de urinewegen en bij ontstekingen van het genito-urinaire kanaal. Het vermindert de ontsteking van slijmvliezen van het darmkanaal.
Nog enkele (pseudo)wetenschappelijke kreten over de voedingswaarde:
Psyllium-vliezen zijn een doeltreffend bulkvormend laxeermiddel. Het bevat plantaardige gom, vaste vette olie en eiwithoudende materie in grote hoeveelheden. Het psyllium-vezel is een gelvormende hydrofiele muciloïde die in water wordt opgelost… Isabgol heeft een merkwaardig effect op het gastro-intestinaal systeem. Het is een natuurlijk gezonde vezel die niet in de darm wordt geabsorbeerd. Het heeft geen gekende interacties met andere medicijnen en werkt niet in op de absorptie van vitaminen en mineralen.
Isabgol wordt internationaal toegejuicht als het beste middel tegen constipatie zonder enige bijwerkingen. Dr. K.M. Nadkarni's Indische Materia Medica vermeldt dat isapgula-zaden worden gebruikt bij slijmvliesontsteking, chronische dysenterie, intestinale vloed, diarree, ontsteking van blaas, urinekanaal en nieren, ontsteking en functiestoornissen van de spijsverteringsorganen en bij koorts..
Bron: (iets bewerkt): www.lingy.net

Sterk geurende wilde mint met opvallend mooie bloei van roze bloei-aartjes. Zoals de naam al zegt: vochtig tot natte plaats. Deze mint werkt helend bij verkoudheid en griep.

Lekker pittig blad, heerlijk door de salade en zeer populair in de Japanse keuken. Waterpeper is uit de familie van de duizendknoopachtigen en groeit van oorsprong op vochtige plaatsen in de subtropen. De eenjarige plant zaait zich bij ons uit en kiemt dan het jaar erna na wat harken door de grond. Waterpeper houdt van vocht en lichte schaduw. Eet jonge scheuten, aan het begin van de bloeitijd, en gekiemde zaden in salades. De bladeren kunnen ook gedroogd worden. Hoewel de plant heel gezond is mag het rauw niet in grote hoeveelheden gegeten worden, houd het dus als smaakmaker! Na het roerbakken kunnen overigens wel grotere hoeveelheden worden gegeten. Waterpeper bevat veel vitamine C, ijzer, calcium, fosfor, magnesium en rutine. De smaak is behoorlijk peperig.