Geneeskrachtige Kruiden

Dit kruipplantje groeit het liefst op een (half)schaduwplekje. De 8-voudige stervormige blaadjes komen fris en lichtgroen te voorschijn, al snel gevolgd door de kleine trosjes witte geurende bloemetjes. Er staan ook mooie verhalen en toepassingen op wikipedia.

Deze veelzijdige plant levert allereerst een interessant ingrediënt voor gemengde salade: het blad is mals en zacht van smaak. De naam “longkruid” dankt de plant hieraan, dat in de historie, toen de signatuurleer nog leidend was bij het toepassen van geneeskundige planten, deze werd aangewend tegen longziekten. Bekend is de bewezen werking als zweetafdrijvend middel bij koorts en de verzachtende werking bij astmatische bronchitis. De planten zien er fantastisch uit, verbloeien van rozerood naar paarsblauw (maart-mei), en houden van een niet te zonnige plaats. Een ideale plant voor verwildering (een echte stinsenplant) in de schaduw! Bijen en hommels zullen de bloemen dankbaar bezoeken. Leer dit familielid van de Borage in al zijn veelzijdigheid kennen…

Bij kneuzing (en wie verwacht dat niet bij deze plant) komt een duidelijke knoflookgeur vrij. De opbouw van de plant lijkt wat op dovenetel: bossig met glimmend, niervormig, gekarteld blad. De zuiverwitte bloemetjes staan in kleine trosjes bij elkaar. Een geneeskrachtig kruid uit lang vervlogen tijden, bevat glycosiden en etherische oliën. Lekker in de sla, de wortels zijn verrassend lekker in mosterdsaus. De planten zijn 1 m hoog, tweejarig en groeien op (half)beschaduwde plaatsen.

Dit familielid van de tuinkers geeft lekker pittig blad en een mooi knolletje die oa een energieverhogende werking heeft. Al duizenden jaren voeden volken rond de Andes zich met deze knol. Ze groeit dan ook tot op 4000 m hoogte! Na de oogst de knollen enkele dagen in de zon drogen voor verse consumptie of lang drogen voor jarenlange opslag. Invriezen is ook goed mogelijk. Meer informatie op internet beschikbaar. ZELDZAAM!

Prachtig grijsgroen blad, bij de aanhechting aan de stengels ontstaan bolletjes met kleine, witte, insecten lokkende lipbloemetjes. Hoogte 40 cm. Eind april buiten zaaien. Gemakkelijk te telen, bevordert gal-afscheiding, heelt wonden en helpt bij hoest.

Dat nuttige planten ook mooi kunnen zijn, blijkt weer uit dit juweeltje: stevig onderblad met lieflijke, blauwe bloempjes aan korte trosjes (20 cm hoog). Ze groeien op droge plekken. Geneeskrachtig bij spijsverteringsstoornissen en verkoudheid.

In Mongolië en Rusland worden de wortels van deze plant gebruikt als spierversterker, een soort natuurlijke Anabole! Verder schijnt het de levenszin en de conditie te vergroten. Een zeer sterke tuinplant, die lekker in de zon kan staan. De bloemvorm doet me sterk denken aan de Centaurea macrocephala of aan artisjokken, maar dan in een prachtige, lilaroze kleur. Het grote, puntige blad is ook best sierlijk. Hoogte 70-90 cm, bloeitijd juli-augustus. Zie ook als plant: 831857.

Een echte distel met flinke stekels, maar op afstand van imposante schoonheid. Het glanzend groene stekelblad heeft witte vlekken en aderen. Aan top flinke lilaroze bloemhoofden, ook weer omringd met de nodige stekels. Totale hoogte van deze éénjarige plant: 1,5 meter. Al eeuwen lang in cultuur als geneeskruid tegen allerlei leverkwalen.

Mirte vormt een dicht vertakte en groenblijvende struik. De plant groeit in het wild op droge, zonnige plekken in het Middellandse Zeegebied, maar wordt ook als sierstruik toegepast. De struik bloeit in de zomer en is dan bezet met geurende, witte bloemen, die ongeveer 2 cm groot worden. Na de bloei ontstaan purperkleurige bessen met een doorsnee van 7 mm. In Nederland geldt mirte als matig winterhard, veiliger is het, om de plant in een kuip te houden en vorstvrij te overwinteren.
Bladeren, bloemen en vruchten worden gebruikt voor de parfumerie. Uit de plant wordt myrtenol gewonnen, een antihoestmiddel. Na kneuzing van het blad komt een aromatische geur vrij. Mirte zou een gelukbrenger zijn bij het huwelijk en de vruchtbaarheid. In Mediterrane landen verpakt men, voor het opdienen, stukjes vlees en gevogelte in mirtebladeren, waardoor het vlees iets gearomatiseerd wordt. Mirtetakken worden ook gebruikt voor een vuur, waarop vlees wordt geroosterd. Thee van mirteblad bevordert slijmafdrijving. Gedroogde en gemalen bladeren werden vroeger als lichaamspoeder gebruikt.
Op Soekot, het Loofhuttenfeest van de Joden worden drie op de eerste dag van het feest geplukte mirtetakjes samen met andere takken en een geurige vrucht gebruikt voor het "Loelav zwaaien", een gebruik dat op Wajiekra (Leviticus) 23:40-41 is gebaseerd. De geurige maar smakeloze mirtetakken of "hadassiem" symboliseren de Joden die de Thora niet bestuderen maar wel toepassen. Toevoeging van een klant: "Als aanvulling op uw verhaal over de mirte, op Sardinië wordt er een likeur van gemaakt die niet te versmaden is. Er zijn diverse merken te koop, als je ergens gaat eten, krijg je eerst een glaasje mirte ook wordt het veel verkocht in karafjes en bijzondere flesjes als souvenir."

Al sinds de 17e eeuw in Noord-Europa in cultuur. Sterk vertakkende dicht bebladerde plant met sterke kamillegeur (wrijven). Kamille-achtige witte bloemetjes met geel hartje. Koorst-stillend, migraine-remmend en..een sterke snijbloem.

Dat zo’n veel voorkomende plant zo nuttig kan zijn...! Een echte smaak- en natuurlijke zoetmaker in thee (gedroogd blad), soep (jong blad), likeur en gestoofde vruchten (bloemen), gekoelde drankjes etc. Van de wortel wordt zwarte kleurstof getrokken, van de planttoppen een gele kleurstof. Van de bloemknoppen wordt een belangrijke olie gemaakt voor de parfumindustrie, de gedroogde plantendelen verspreiden een heerlijke lucht in de kamer, die niet snel uitgewerkt is.

Moerasspirea heeft een zeer lange geneeskrachtige geschiedenis: het was één van de drie meest heilige kruiden van de Druïden. De bladeren en bloemstengels zijn o.a. ontstekingsremmend, maagbeschermend en darmherstellend. Een aftreksel van de gekookte wortel schijnt effectief te zijn, bij uitwendig gebruik bij de behandeling van wonden en zweren. In de homeopathie wordt de verse wortel verdund tegen hoest, bronchitis en koorts.

Het blad lijkt wel op een rozenblad (ze zijn dan ook familie) de kleine roomwitte bloemen staan in grote hoeveelheden bij elkaar en lijken wel grote pluimen. De flinke planten (tot 2 m hoog!) houden van veel vocht, ideaal voor waterkanten en andere natte plekken. De vlinders zullen een dankbare bezoeker zijn!

De vijfdelige gele bloempjes zijn helder als sterretjes en het gekartelde blad verraad de verwantschap met de roos. De naam dankt nagelkruid aan de kruidnagelgeur aan de wortels. Deze wortels werden vroeger gebruikt voor het verjagen van motten, maar ook om op te kauwen tegen tandvleesproblemen. In de 16e eeuw hadden veel mensen de plant in een pot voorhanden voor in de soep. Een schaduwminner, wordt 50 cm hoog.

Een prachtige tuinplant, die in Nederland en België (zij het zeldzaam) nog voorkomt. De planten houden van vochtige, venige grond en doen het heel goed in een pot of op een halfschaduwplekje. De geel met wijnrode bloem (V-VI) hangt naar beneden en wordt bijna geheel omsloten door wijnrode bloemkelken. Al snel ontstaan hieruit de ranke, klitvormige, bruinrode vruchtjes. De naam dankt nagelkruid aan de kruidnagelgeur aan de wortels. De wortels werden vroeger gebruikt als pijnstiller bij kiespijn en als medicijn tegen maag- en darmklachten.

Van oorsprong komt deze groenblijvende boomsoort uit India en Sri Lanka, maar tegenwoordig vinden we de boom in de gehele tropen. Bij ons is het een kuip- of kamerplant, die zeer goed in een (flinke) pot te houden is. In Azië wordt de plant vanwege de vele medicinale toepassingen als "wonderboom" of "dorpsapotheek" gezien. De takken van de Neemboom worden door honderden miljoenen mensen als natuurlijke tandenborstel gebruikt! Als insektenverdrijver heeft de Neemboom grote waarde tegen malaria. Meer informatie over deze zeer veelzijdige plant op internet.

Het grote, Hosta-achtige blad heeft opvallende nerven en lijkt daardoor geplooid. Geef ze een vochtig, schaduwrijk plekje. De lange, 1,5-2m hoge stengels zit vol met zwartrode bloemen. De meerjarige plant bloeit na enkele jaren. Kortom: boeiend, maar ook gevaarlijk! Dit oude geneeskrachtige kruid ziet er prachtig uit, maar bevat giftige alkaloïden. Dit wetende kunt u gaan genieten van de plant.

De vruchtjes van het parelzaad zijn glad en glimmend, zodat ze als parels lijken te blinken in de bladoksels. De vaste plant wordt 30-100 cm hoog en bloeit van mei-juli met witte tot groengele bloempjes. Hij is in vrijwel heel Europa inheems, in Nederland en België vrij zeldzaam in de duinen, langs de Maas en in de Ardennen. Uit de wortels wordt een violette kleurstof gewonnen. Daarnaast heeft het kruid medicinale effecten. De hele plant wordt gedroogd om er een (lekkere!) thee van te trekken tegen o.a. nier- en leverkwalen, mazelen en geelzucht. Wie nog voor een nageslacht wil zorgen kan het kruid beter mijden, want Indianen van het Shoshoni-volk gebruikten de nauw verwante soort L.ruderale als voorbehoedsmiddel, dat bij langdurig gebruik blijvende onvruchtbaarheid veroorzaakt. (Tekst vrijwel letterlijk uit: Kruiden encyclopedie, door Nico Vermeulen)

Een traditioneel, maar tevens gevaarlijk medicinaal kruid. Alle delen van deze plant zijn toxisch. Ze worden aangewend voor uitwendige zwellingen en beten, maar ook is het (oude) gebruik bekend als anticonceptie of het veroorzaken van abortus provocatus, oppassen dus...! Dat neemt niet weg dat de plant een interessante klimmer vormt met geveerde blaadjes, mooie lila bloemtrossen en peulen met wondermooie zaden: felrood met een zwart dopje. De kettingen, geregen van deze zaden, worden veel gemaakt in Azië en Afrika, maar let op: steek de “kralen” nooit in je mond!

Vaste plant, groeit overal en meestal zeer weelderig. Pepermunt geldt als de meest zuiver smakende munt. Maak er in een handomdraai lekker frisse thee van. Of... voor peper-muntolie, kruidensoepen, ijs, salade enz. De werkzame stof menthol werkt verlichtend bij verkoudheid, griep, maagpijn etc. Zie ook Kruizemunt 348000

Een prachtige vaste plant met geveerd blad (met gezaagde rand) en roze, maar meestal bruinrode bloeiwijzen op 1 m hoogte. De wortel heeft goede bloedstelpende werking, vooral gedroogd. Blad en bloem geven een stoppende en ontstekingsremmende thee en in de homeopatie is werking tegen spataderen bekend.

Een sierlijk en lekker vast plantje (=meerjarig), dat met zijn grijsgroen geveerde blaadjes en parmantige bloemkopjes niet misstaat zeker niet in de siertuin! Totaal wordt het plantje 40cm hoog. De bloemknoppen en het jonge blad worden geplukt voor toevoeging aan salades, vruchtenbowl, kruidenboter etc. De smaak: fris komkommerachtig, maar een tikkeltje pittiger. Geneeskrachtig van geringe betekenis.