Nieuwe introducties

Een tropische plant uit droge gebieden, de plant kan ‘s zomers heel goed buiten staan, maar zorg wel voor goede drainage bij veel regen...
Het blad is klein en de onopvallende, groengele bloemen geuren heerlijk. Na de bloei ontstaan vruchtjes, die eruitzien als pinda’s en rozerood kleuren bij rijping.
De zaaddozen bevatten een zoete (tikje zure) witte pulp die rauw wordt gegeten in Mexico, de Filipijnen, Pakistan, Qatar en India als bijgerecht bij verschillende vleesgerechten en als basis voor dranken met suiker en water ('agua de guamúchil'). De zaden zijn trouwens pikzwart.
Alle delen van de planten worden in de traditionele geneeskunst toegepast.

Bekend als winterplantje vanwege de sierlijke besjes. Niet veel mensen kennen de vele toepassingen van dit Noord-Amerikaanse plantje! De besjes kunnen zowel rauw als gekookt worden gegeten en hebben een heldere, pittige smaak; na de vorst verbetert de smaak. Het jonge blad wordt rauw gegeten en heeft een prettige bite. Heel populair is de heerlijke thee, die van het blad wordt getrokken, na het fermenteren van het rode blad ontstaat een sterke thee. Voor de Indianen was dit plantje heel belangrijk als pijnstiller, ontstekingsremmer en stimuleringsmiddel. De olie, die uit dit plantje wordt getrokken bevat dezelfde stoffen als aspirine. Niet geschikt voor mensen met een allergie voor salicylaten.

Deze bijzondere, medicinale boom heeft in de hindoe-religie een speciale betekenis tijdens Dasherafeest (Dussehra). De plant vormt (in de pot geteeld) een struikje, dat in de zomer buiten kan staan en bij ons in de winter naar binnen moet, maar een nachtvorstje doorstaan ze wel. De grappige blaadjes worden door een spleet verdeeld in 2 ronde bolletjes. De spierwitte bloemetjes komen in trosjes en zijn wonderschoon! Na de bloei vormen langwerpige grijsgroene peultjes.
De bladeren, bloemen, jonge peultjes en zaden zijn eetbaar en worden in de traditionele geneeskunst toegepast.

Een zeer geliefde, langwerpige Kroot of Rode Biet met een rijke geschiedenis!
MacGregor's Favourite is een 19e-eeuwse Schotse variëteit met een dubbele reden om ze te kweken: zijn mooie, donkerrode, zachte bladeren zijn (jong geplukt) een lekkere, gezonde en fraaie toevoeging in de salade en de lange, kegelvormige wortels zijn (mits gelijkmatig gekweekt) heerlijk van smaak, aards, zoet en aromatisch. Als sierplant misstaat deze biet dus niet, je groentetuin mag immers ook fraai eruit zien?

LEKKERNIJ EN GENEESKRACHT UIT AFRIKA!
Er is nog veel te ontdekken over eetbare planten in veel werelddelen, maar zeker in Afrika. Op dit soort werd ik gewezen door een klant en verdere studie in mijn boek “Prota Vegetables” bracht me tot deze samenvatting:
De plant groeit in Midden-Afrika en wordt volop gegeten uit het wild of thuis van enkele planten, die uit het wild gestekt zijn. Het blad is min of meer bitter en (mede daardoor) zeer gezond. Je kan na het zaaien een selectie maken van meer en minder bittere planten, dat doet men in Afrika ook, de minder bittere zijn voor de kinderen om eraan te wennen. In veel landen wordt Bitterblad als groente gegeten, meestal na kort roerbakken als spinazie. In Kameroen is dit bijvoorbeeld een populair gerecht met vlees en/of garnalen, knoflook, uien en pinda’s: het gerecht heet NDOLÉ. Soms worden de bladeren ook rauw gegeten met palmolie en zout gemengd. De jonge twijgen van de plant worden als tandenstoker gebruikt. Heel bekend is het gebruik in traditionele geneeskunst. Allerlei ontstekingen en infecties worden geremd door de werkzame stoffen. Chimpansees gebruiken ze zelfs omdat ze kennelijk beseffen dat dit helend werkt. Genoeg reden om eens aan de slag te gaan met deze bijzondere plant, die je overigens in de winter ruim vorstvrij moet zetten.

Mooie, fijne, gele boterboontjes, maar dan groeiend aan de stok, klimmend dus! Sunshine wordt vrij lang, 18 cm, is mooi rond en vlezig en heeft een fijne, zachte bonensmaak. Het is ook nog eens een zeer ziektebestendig ras!

Deze groene, lange Kousenband (60-70 cm) is bijzonder populair in tropische landen! Niet in het minst omdat de plant tegen veel warmte kan. Bij ons lukt de teelt redelijk buiten, maar je hebt een zonnige zomer nodig, in de kas gaat het beter. De peulzetting is vrij laat omdat het een korte-dag-plant is. Kousenband is heerlijk in allerlei wok-gerechten, ze worden in stukjes van ongeveer 5 cm gesneden. We verkopen een bruin-rood-zadig en zwartzadig ras, de voorkeur is per klant verschillend. Dit is de zwartzadige, een klimmende plant!

De fijnste naaldboon zonder draad. De groei is optimaal compact en stevig, de fijne peulen bereiken ongeveer 12 cm lengte en de meeste worden niet dikker dan 6,5 mm! Pluk je ze extreem jong, dan kweek je ze in de traditie van de echte Franse Naaldboon, dit ras blijft echter ook in ouder stadium zeer dun en zonder draad. Verwacht een geweldige opbrengst per plant bij elke weersomstandigheid.

Deze pronkboon is uniek in zijn soort: paarse peulen! Een bijzonder opvallende verschijning na de sierlijke, oranjerode bloei. Laat je de peulen iets afrijpen dan zijn de bonen helder roze en kunnen vers gedopt worden. Helemaal afgerijpt worden de zaden lilaroze met zwarte vlekken en spikkels. Deze bijzondere pronkboon is klimmend.

‘Lady Di’ en ‘Windsor’ zijn beide roodbloeiende pronkbonen van de moderne generatie: lang en slank (26-30 cm) en vrijwel draadloos, waardoor ze tijdens een warme zomer lang mals en oogstbaar blijven. Geniet ook vooral van de fraaie rode bloei, bijna een sierplant!
We leveren 1 van de 2 genoemde variëteiten, naargelang beschikbaarheid.

ZELDZAAM BONENRAS!
Een zeer vruchtbare, klimmende boon, waarvan je de peulen vers kan doppen (als een flageoletboon) of geheel droog kan oogsten. De verse boontjes zijn helderblauw, verwacht 6 boontjes per peul en de droge boontjes worden bijna zwart en zijn dan uiteraard lang te bewaren.
Deze prachtige, roze bloeiende boon is door spontane kruisingen ontstaan op het seedsaver veld van Lisa Bloodnick in Apalachin (Bloodnick Farm). Onze Nederlandse kweker vermeerderde het ras verder voor ons... Na enig experimenteren vond Lisa in 2018 dat het ras zuiver genoeg was. Het was een erg nat jaar en ‘Sacre Bleu’ bleek als enige nauwelijks last te hebben van schimmel, wat een prettige eigenschap is voor een boon, die geheel rijp moet worden geoogst!

ECO GETEELDE ZADEN! Een moderne topper: de boon met de volmaakte vorm! Middenlange, goed gevulde en zeer vlezige boon: 9-11 mm dik en 18-20 cm lang. Oogsten wordt vergemakkelijkt door de opvallend grote trossen, ze dragen lang door. De sterke groeikracht zorgt voor een vitaal gewas, ook als het weer even tegen zit. Deze absoluut draadloze boon is resistent tegen virus 1 en kan ook goed in de kas geteeld worden. Opvallend is de zwarte zaadkleur, de mooie lila bloei en vrij donkergroene peulen en de zeer goede smaak!

Alleen al voor de sier zou je deze halfplatte spekbonen willen telen: lilaroze bloei, met dieppaarse peulen, stengels en bladeren. In de Kew Gardens (Engeland) ontdekte men de grote oogst in combinatie met een opvallende bestendigheid tegen kou en regen... Het ras is rond 2000 “geboren” en is sindsdien een populaire (maar vooralsnog zeldzame) variëteit. De flinke oogst begint al vroeg en gaat lang door…

Dit is een moderne verbetering van de historische Neckarkönigin, ontwikkeld door Nunhems. Je kan een zeer grote oogst verwachten, ‘Terli’ geeft peulen van 25 cm lang, ze zijn resistent tegen rolmozaïekvirus en vlekkenziekte. Verder valt op, dat de planten een sterk wortelgestel ontwikkelen, waardoor periodes van droogte goed worden doorstaan.
Spekbonen staan als bonentype tussen de sperziebonen en snijbonen, ze worden volgens oude gewoonte in delen gesneden, gekookt of gewokt en samen met gebakken stukjes spek gegeten.

DE VROEGSTE TUINBOON, DIE WE KENNEN!
‘De Monica’ is een sterk verbeterde variëteit uit 2010, de peulen zijn extra lang (rond de 20 cm) vol met stevig smakende tuinbonen. De planten zijn ziekteresistent en de tuinbonen zijn heel vroeg oogstbaar. Dit ras is heel flexibel: geeft ook goede oogst in Zuid Europa en is bij ons opmerkelijk goed winterbestendig, hoewel ze bijna net zo vroeg zijn als je ze in het vroege voorjaar zaait... De planten worden ongeveer 100-125 cm hoog, bloeien zwart-wit en zijn bruinzadig.

WAT EEN SMAAKFESTIJN!
In 2008 was de verzamelaar Helton Muniz op het “Projeto Colecionando Frutas” (fruitverzamelingsproject) in het bos van Angatuba (São Paulo) en ontdekte deze soort.
Sindsdien is hij erin geslaagd deze zeldzame soort te kweken en enkele jaren later bereikten de eerste zaden Europa.
De Juã-Açu is gewoonweg geweldig qua smaak. Heel exotisch. Je kan kiwi, abrikoos, achachairu, sinaasappel en passievrucht proeven. Ongelofelijk hoe veelzijdig de smaak van een "Solanum" kan zijn.
Deze Juã-Açu zaden zijn ook interessant voor mensen die deze fruitplant al bezitten.
Je hebt dan weer een plant om te kruisbestuiven (wat vaak een voordeel is). Kweek dus het liefst 2 planten in de buurt van elkaar op.
In Noord-Europa bloeien ze overigens niet in het eerste jaar, maar eerder in het tweede of derde jaar. Vervolgens dragen ze minimaal 6 jaar vrucht. Overwinteren bij minimaal 10 graden (ook al kan het kortstondig -3 verdragen). De plant wordt flink groot met grote bladeren en doorntjes, hij sterft af en komt in het voorjaar weer terug.

Wat een leuke verrassing, om deze citroencourgette te kweken! De naam dankt deze smakelijke courgette aan de kleur en vorm, op een afstand net citroenen... Je zou ook er ook grote druppels in kunnen zien. De smaak (niet onbelangrijk) doet niet mee met de gelijkenis, eerder iets zoet dan zuur en heerlijk fris, je kan ze dun gesneden (en jong geoogst) ook rauw eten! Geniet van weer een afwijkende vorm binnen de courgette-familie!
We horen van kwekers, dat deze variëteit een grote oogst geeft, dat het hun favoriet is en dat deze zeer insectenresistent is.

In Korea, maar ook in China, Japan en Oost-Siberië wordt dit fraaie plantje gekweekt voor de oogst van de dunne, vlezige wortels, die het 2e of 3e jaar ontstaan. De Doraji of Toraji wordt vers of gedroogd (maar altijd eerst verhit) met andere groente en rijst opgediend: Namul. Maar er wordt ook siroop of likeur gemaakt van de Doraji. Vooraf moet je de wortels weken, wassen, inwrijven met grof zeezout en meerdere keren spoelen.
In de Chinese geneeskunde wordt Platycodon grandiflorus veel aangewend, zie hiervoor de vele informatie op internet.
Wat betreft de sierwaarde:
Het is waarlijk een edelsteen onder de tuinbloeiers met opvallende stervormige, hemelsblauwe klokbloemen, die in de knop eerst opzwellen tot schijnbare ballonnetjes. Ze bloeien van juli tot oktober toe ! De plant groeit redelijk compact: 40-50 cm en wordt ook in bakken aangeplant, zelfs als kamerplantje (in de zomer) of als snijbloem is het plantje populair!
Dek de planten in de winter toe met vruchtbare compost, dan groeien ze vruchtbaar, groot en zullen snel kunnen worden geoogst!

Engeland is het land van Erwten! Dit historische ras is rond 1846 ontstaan en is nog steeds erg geliefd vanwege de zeer goede smaak, de enorme groeikracht en grote opbrengst! De peulen bevatten 8-10 erwten, de plant kan wel tot 3 m doorklimmen! Dat betekent: op een klein oppervlakte toch veel erwtjes... Geef de planten een zonnige plek in je tuin.
Leuke anekdotes: in The Journal of Horticulture 1876 is dit ras uitgeroepen tot “Best Pea” en het was de favoriet van Charles Darwin.

Hij dreigde te verdwijnen, maar het erwtje Dik Trom is weer helemaal terug. Dat zal je niet verrassen als je ze eenmaal hebt geproefd: De Dik Trom erwt is niet alleen verrassend lekker, maar past ook heel goed in een vegetarisch menu: rijk aan eiwitten, ijzer en vitaminen en ook nog eens cholesterolverlagend.
De dikke ronde erwt (hij doet zijn naam eer aan) groeit bij zijn oorsprong in Friesland en uiteraard ook overal elders in ons land. Deze erwt is iets zoeter dan de meeste andere erwten en geeft een iets zoetere smaak aan een echte erwtensoep.
Onze kweker Piet Hoekstra uit St. Jacobiparochie teelt de ‘Dik Trom’ erwten. Deze heeft (samen met de Kollumer Zoete Grauwe Erwt 095000) het streekmerk “Waddengoud”. Beide soorten waren bijna uitgestorven...!
Dik Trom is een groen Erwtenras, dat geselecteerd werd door Ubbo Mansholt, en in 1962 het daglicht zag. Hij was in de jaren 1962- 1980 erg populair was, net als de boeken, maar is daarna geleidelijk het van het toneel verdween. De teelt van droge erwten maakte vanaf de jaren negentig een vrije val van ruim 35.000 hectare in 1988 naar 600 hectare in 2013. Consumenten kozen voor sneller en gemakkelijker voedsel boven verse droge erwten met lange bereidingstijd. Overigens kan je Dik Trom uiteraard ook gewoon vers doppen. Piet Hoekstra uit Sint Jacobiparochie heeft met slechts een handjevol zaden uit de Genenbank in Wageningen weer een bloeiende teelt van de Dik Trom opgezet.
Leuk filmpje: www.facebook.com