Nieuwe introducties

Een tropische plant uit droge gebieden, de plant kan ‘s zomers heel goed buiten staan, maar zorg wel voor goede drainage bij veel regen...
Het blad is klein en de onopvallende, groengele bloemen geuren heerlijk. Na de bloei ontstaan vruchtjes, die eruitzien als pinda’s en rozerood kleuren bij rijping.
De zaaddozen bevatten een zoete (tikje zure) witte pulp die rauw wordt gegeten in Mexico, de Filipijnen, Pakistan, Qatar en India als bijgerecht bij verschillende vleesgerechten en als basis voor dranken met suiker en water ('agua de guamúchil'). De zaden zijn trouwens pikzwart.
Alle delen van de planten worden in de traditionele geneeskunst toegepast.

Deze bijzondere, medicinale boom heeft in de hindoe-religie een speciale betekenis tijdens Dasherafeest (Dussehra). De plant vormt (in de pot geteeld) een struikje, dat in de zomer buiten kan staan en bij ons in de winter naar binnen moet, maar een nachtvorstje doorstaan ze wel. De grappige blaadjes worden door een spleet verdeeld in 2 ronde bolletjes. De spierwitte bloemetjes komen in trosjes en zijn wonderschoon! Na de bloei vormen langwerpige grijsgroene peultjes.
De bladeren, bloemen, jonge peultjes en zaden zijn eetbaar en worden in de traditionele geneeskunst toegepast.

Een zeer geliefde, langwerpige Kroot of Rode Biet met een rijke geschiedenis!
MacGregor's Favourite is een 19e-eeuwse Schotse variëteit met een dubbele reden om ze te kweken: zijn mooie, donkerrode, zachte bladeren zijn (jong geplukt) een lekkere, gezonde en fraaie toevoeging in de salade en de lange, kegelvormige wortels zijn (mits gelijkmatig gekweekt) heerlijk van smaak, aards, zoet en aromatisch. Als sierplant misstaat deze biet dus niet, je groentetuin mag immers ook fraai eruit zien?

LEKKERNIJ EN GENEESKRACHT UIT AFRIKA!
Er is nog veel te ontdekken over eetbare planten in veel werelddelen, maar zeker in Afrika. Op dit soort werd ik gewezen door een klant en verdere studie in mijn boek “Prota Vegetables” bracht me tot deze samenvatting:
De plant groeit in Midden-Afrika en wordt volop gegeten uit het wild of thuis van enkele planten, die uit het wild gestekt zijn. Het blad is min of meer bitter en (mede daardoor) zeer gezond. Je kan na het zaaien een selectie maken van meer en minder bittere planten, dat doet men in Afrika ook, de minder bittere zijn voor de kinderen om eraan te wennen. In veel landen wordt Bitterblad als groente gegeten, meestal na kort roerbakken als spinazie. In Kameroen is dit bijvoorbeeld een populair gerecht met vlees en/of garnalen, knoflook, uien en pinda’s: het gerecht heet NDOLÉ. Soms worden de bladeren ook rauw gegeten met palmolie en zout gemengd. De jonge twijgen van de plant worden als tandenstoker gebruikt. Heel bekend is het gebruik in traditionele geneeskunst. Allerlei ontstekingen en infecties worden geremd door de werkzame stoffen. Chimpansees gebruiken ze zelfs omdat ze kennelijk beseffen dat dit helend werkt. Genoeg reden om eens aan de slag te gaan met deze bijzondere plant, die je overigens in de winter ruim vorstvrij moet zetten.

Envi is een van de beste klimmende Kousenband-selecties voor professioneel gebruik! De donkergroene, lange bonen meten 60-70 cm lengte zijn zeer ziekteresistent! Een extra belangrijke eigenschap van dit ras is, dat deze vroeg vruchten maakt omdat deze daglengteneutraal is.
Kousenband is bijzonder populair in tropische landen! Niet in het minst omdat de plant tegen veel warmte kan. Bij ons lukt de teelt redelijk buiten, maar je hebt een zonnige zomer nodig, in de kas gaat het beter. Kousenband is heerlijk in allerlei wok-gerechten, ze worden in stukjes van ongeveer 5 cm gesneden. De zaden zijn bruinrood met een wit naveltje.

Deze groene, lange Kousenband (60-70 cm) is bijzonder populair in tropische landen! Niet in het minst omdat de plant tegen veel warmte kan. Bij ons lukt de teelt redelijk buiten, maar je hebt een zonnige zomer nodig, in de kas gaat het beter. De peulzetting is vrij laat omdat het een korte-dag-plant is. Kousenband is heerlijk in allerlei wok-gerechten, ze worden in stukjes van ongeveer 5 cm gesneden. We verkopen een bruin-rood-zadig en zwartzadig ras, de voorkeur is per klant verschillend. Dit is de zwartzadige, een klimmende plant!

De fijnste naaldboon zonder draad. De groei is optimaal compact en stevig, de fijne peulen bereiken ongeveer 12 cm lengte en de meeste worden niet dikker dan 6,5 mm! Pluk je ze extreem jong, dan kweek je ze in de traditie van de echte Franse Naaldboon, dit ras blijft echter ook in ouder stadium zeer dun en zonder draad. Verwacht een geweldige opbrengst per plant bij elke weersomstandigheid.

ECO GETEELDE ZADEN! Een moderne topper: de boon met de volmaakte vorm! Middenlange, goed gevulde en zeer vlezige boon: 9-11 mm dik en 18-20 cm lang. Oogsten wordt vergemakkelijkt door de opvallend grote trossen, ze dragen lang door. De sterke groeikracht zorgt voor een vitaal gewas, ook als het weer even tegen zit. Deze absoluut draadloze boon is resistent tegen virus 1 en kan ook goed in de kas geteeld worden. Opvallend is de zwarte zaadkleur, de mooie lila bloei en vrij donkergroene peulen en de zeer goede smaak!

Dit is een moderne verbetering van de historische Neckarkönigin, ontwikkeld door Nunhems. Je kan een zeer grote oogst verwachten, ‘Terli’ geeft peulen van 25 cm lang, ze zijn resistent tegen rolmozaïekvirus en vlekkenziekte. Verder valt op, dat de planten een sterk wortelgestel ontwikkelen, waardoor periodes van droogte goed worden doorstaan.
Spekbonen staan als bonentype tussen de sperziebonen en snijbonen, ze worden volgens oude gewoonte in delen gesneden, gekookt of gewokt en samen met gebakken stukjes spek gegeten.

Een zeldzaam, groenblijvend, klimmend struikje met vrij grote bladeren en kleine, zeer sierlijke, paarse tot donkerrode bloemen. Hieruit groeien de zeer gezonde, prettig zoetzure, langwerpige vruchtjes die in grote trossen ontstaan. Deze plant groeit in de tropen, kan dus bij ons alleen in de zomer naar buiten. Je vindt ze volop in Z.O. Azië in de bossen, maar als potplant zijn ze nog weinig bekend, het wordt dus tijd om deze bijzondere vruchtplant te gaaan ontdekken en uitproberen!

Deze onbekende vruchtboom verdient veel meer aandacht! De plant groeit bij ons in een grote pot, tijdens vorst moet deze op minimum 4̊C gezet worden, in de zomer het liefst naar buiten, lekker in de zon.
Het doel is de oogst van de heerlijke vruchten, deze zijn 10 cm in doorsnee en het vruchtvlees is donkerbruin tot bijna zwart van kleur. De groene vruchten rijpen in de herfst naar donkergeel tot bruin, zet de plant daarvoor in je kasje, serre of bouw er een tentje omheen.
Het zachte vruchtvlees smaakt iets zoet met een nootachtige nasmaak, heerlijk in desserts of om lekker uit te lepelen! Extra toegift: de vruchten bevatten minimaal de dubbele hoeveelheid vitamine C ten opzichte van sinaasappels. De plant is wintergroen, de bladeren zijn lancetvormig.

In Korea, maar ook in China, Japan en Oost-Siberië wordt dit fraaie plantje gekweekt voor de oogst van de dunne, vlezige wortels, die het 2e of 3e jaar ontstaan. De Doraji of Toraji wordt vers of gedroogd (maar altijd eerst verhit) met andere groente en rijst opgediend: Namul. Maar er wordt ook siroop of likeur gemaakt van de Doraji. Vooraf moet je de wortels weken, wassen, inwrijven met grof zeezout en meerdere keren spoelen.
In de Chinese geneeskunde wordt Platycodon grandiflorus veel aangewend, zie hiervoor de vele informatie op internet.
Wat betreft de sierwaarde:
Het is waarlijk een edelsteen onder de tuinbloeiers met opvallende stervormige, hemelsblauwe klokbloemen, die in de knop eerst opzwellen tot schijnbare ballonnetjes. Ze bloeien van juli tot oktober toe ! De plant groeit redelijk compact: 40-50 cm en wordt ook in bakken aangeplant, zelfs als kamerplantje (in de zomer) of als snijbloem is het plantje populair!
Dek de planten in de winter toe met vruchtbare compost, dan groeien ze vruchtbaar, groot en zullen snel kunnen worden geoogst!

Hij dreigde te verdwijnen, maar het erwtje Dik Trom is weer helemaal terug. Dat zal je niet verrassen als je ze eenmaal hebt geproefd: De Dik Trom erwt is niet alleen verrassend lekker, maar past ook heel goed in een vegetarisch menu: rijk aan eiwitten, ijzer en vitaminen en ook nog eens cholesterolverlagend.
De dikke ronde erwt (hij doet zijn naam eer aan) groeit bij zijn oorsprong in Friesland en uiteraard ook overal elders in ons land. Deze erwt is iets zoeter dan de meeste andere erwten en geeft een iets zoetere smaak aan een echte erwtensoep.
Onze kweker Piet Hoekstra uit St. Jacobiparochie teelt de ‘Dik Trom’ erwten. Deze heeft (samen met de Kollumer Zoete Grauwe Erwt 095000) het streekmerk “Waddengoud”. Beide soorten waren bijna uitgestorven...!
Dik Trom is een groen Erwtenras, dat geselecteerd werd door Ubbo Mansholt, en in 1962 het daglicht zag. Hij was in de jaren 1962- 1980 erg populair was, net als de boeken, maar is daarna geleidelijk het van het toneel verdween. De teelt van droge erwten maakte vanaf de jaren negentig een vrije val van ruim 35.000 hectare in 1988 naar 600 hectare in 2013. Consumenten kozen voor sneller en gemakkelijker voedsel boven verse droge erwten met lange bereidingstijd. Overigens kan je Dik Trom uiteraard ook gewoon vers doppen. Piet Hoekstra uit Sint Jacobiparochie heeft met slechts een handjevol zaden uit de Genenbank in Wageningen weer een bloeiende teelt van de Dik Trom opgezet.
Leuk filmpje: www.facebook.com

Wat zal dat prachtig tonen op je bord... en nog zeer smakelijk op de koop toe! Met dank aan Dr. Calvin Lamborn, die tot op zeer hoge leeftijd zich heeft ingezet voor de ontwikkeling van nieuwe en betere Suikererwten (Snap Peas). Na 10 jaar noeste arbeid heeft hij een heuse paarsgekleurde suikererwt ontwikkeld, je oogst ze als het erwtje zich net ontwikkeld heeft, kort blancheren en heerlijk met schil en al opsmikkelen. De paarse kleur blijft uiteraard behouden. De 5-6 cm lange peultjes groeien aan 60 cm hoge planten, die goed zelfstandig groeien, geen steun nodig.

Deze inmiddels al sinds 1940 in Zweden (provincie Dalarna) geteelde en aldaar aangepaste peul heeft reusachtige afmetingen en is opvallend mals en zoet! De peulen kunnen wel 3 cm en 15-20 cm lang worden aan 3 m hoge planten. De tweekleurige bloei, die voorafgaat aan de vruchtzetting is fraai violet met bruinpaars van kleur. De rijpe zaden herken je aan de grijsgroene kleur met zwarte stippen.
Een stukje geschiedenis: rond 1940 kregen Alida en Efraim Andersson zaden van deze reuzenerwt van een locomotiefmachinist, Birger Wilhelm Bergfält, in Ludvika. Toen Alida en Efraim rond 1975 verhuisden, wilden ze de peulen graag laten voortbestaan en gaven hem aan tuinman Olle Ridelius in Vassbo. Hij gaf het op zijn beurt aan de Sesame-vereniging. Hoe de machinist, die leefde tussen 1890 en 1945, aan de zaden kwam, is moeilijk te zeggen, maar er bestaan al sinds de 19e eeuw verschillende soorten reuzensuikererwten.

Kijk ook op dit YouTube filmpje: www.youtube.com

Deze grappige, zeer onbekende vrucht groeit aan een vrij compacte boom, die je goed als plant-in-pot kan houden. In de zomer naar buiten en ‘s winters in de kamer. Na enkele jaren groei wil de plant al bloeien met fraaie, bolronde bloeitrossen. De ronde vruchten zijn 5-10 cm in doorsnee en hebben de kuiltjes van een golfballetje. De unieke smaak doet denken aan een appel met de textuur van een peer. De plant of boom groeit in West-Afrika en houdt van veel water. De vruchten worden niet commercieel geteeld, maar wel op lokale markten aangeboden, zeer geliefd bij de bevolking (en veel dieren) waar de plant in het wild groeit.

Deze tropische boom wordt aldaar veel gebruikt voor herbebossing, bij ons kan de plant in een pot gekweekt worden: zomers buiten en in de winter naar binnen.
Na de fraaie trosjes, oranje met gele bloemen ontstaan gele, ovaalronde vruchtjes, die zeer aromatisch zijn met een mooie balans tussen zoet en bitter. De bloemen zijn ook eetbaar en worden in de tropen meestal gemengd met rijst om een cake-achtig gerecht te maken dat op Nieuwjaar wordt gegeten als onderdeel van een traditie. De medicinale waarde wordt in de traditionele geneeskunst hoog gewaardeerd.

Dit zeldzame lid van de komkommer introduceren we zonder veel kennis over de teelt. Jullie hulp roep ik in om ermee te experimenteren, het resultaat zal een grote beloning voor je zijn! De klimplanten groeien snel en kunnen in de tropen wel 15 m lang worden. Hoe groot dat binnen ons klimaat zal zijn weten we (nog) niet. Mijn idee is om zowel buiten als in een kas te experimenteren, zaai de planten heel vroeg in het voorjaar en laat de eerste teelt in huis plaatsvinden tot het warm genoeg is. Op een zeker moment zal de plant wit of geel gaan bloeien, vooral veel mannelijke bloemen en hopelijk ook snel vrouwelijke bloemen. Die laatste zijn herkenbaar aan het vruchtbeginsel direct achter de bloem. De langwerpige vruchten die daarna volgen zijn onrijp als courgettes te eten, maar ik zou ze eerst eens helemaal rijp laten worden. Per plant is de verrassing welke kleur de glanzende vruchten gaan worden: donkergeel, oranjerood, kastanjebruin, violet, donkerpaars of (bijna) zwart. Snij de vrucht open, lepel de zaden met omringende pulp eruit en geniet van het heerlijk zoete, gele vruchtvlees! Smaakbelevingen zoals een mix tussen meloen, komkommer, banaan en sinaasappel. ‘’ Het kan zijn dat de vruchtzetting laat in het jaar begint, als de dagen korter worden. Ook kan het zijn, dat de planten pas het volgende jaar gaan vruchtzetten. Ik weet niet hoeveel kou de plant kan hebben, maar voor de zekerheid: snoei de plant geheel terug, bouw een tentje van stokken rondom de plant en wikkel er (voordat de vorst komt) noppenfolie en/of acryldoek omheen. We zijn benieuwd naar jullie bevindingen!