Pootaardappels

ECO GETEELDE AARDAPPELS.
Deze aardappel van Niek Vos hebben we in 2016 gratis mogen uitdelen om ze uit te proberen. Velen stuurden positieve ervaringen naar ons toe, dus het besluit om dit ras op te nemen (eerst bekend onder ‘Vos-2006') was niet moeilijk! Hoewel de aardappel ook zeer goed vroeg kan worden geoogst (en dan heerlijk vast van structuur is) wordt de smaak voller en complexer bij goede afrijping. Het meest opvallend is de zeer hoge resistentie tegen Phytophthora (aardappelziekte) waardoor biologische teelt van dit ras zeer goed mogelijk is. Voor de professional is belangrijk te weten dat dit ras weinig stikstof nodig heeft. De veelzijdigheid is opvallend, ze rotten niet snel bij extreme regenval en het viel veredelaars in Sevilla (Spanje) op, dat de oogst hoog was ondanks stress van droogte, ook zeer goed geschikt dus voor warme landen.
Kortom: Sevilla is een mooie geel-vlezige aardappel met gladde schil en goede smaak. De opbrengst is groot, ze oogsten dichtbij de plant en ze bewaren zeer goed. Deze kleiaardappel teelt ook goed op zandgrond. Het is een iets bloemige aardappel, dus kookt niet stuk en frituurt super. Overigens: vroeg geoogst zijn ze veel vaster, als je dat lekkerder vindt...
De naam Sevilla heeft Niek gekozen omdat de stad Sevilla rond 1500 de havenstad was waar de aardappel het eerst arriveerde uit Zuid-Amerika.
Een klant berichtte ons: Zeer tevreden over Sevilla aardappel. Goede smaak en consistentie. Geeft gekweekt op de veenkoloniale dalgrond een zeer kruimige, lekkere aardappel. Heb veel Phytophthora-resistente aardappelrassen uitgeprobeerd, maar deze spant de kroon!

(1992) Ouders: Arka x coderas. DE EERSTE VOLKOMEN AARDAPPELZIEKTEVRIJE PIEPER ! U leest het goed: Phytophtora lijkt geen vat te krijgen op deze ideale rode aardappel. Geen snelle bemesting geven, dit ras moet rustig en gestaag groeien. Tamelijk vast in de kook. Geschikt voor klei en zand. Resistent tegen aardappelmoeheid A. Maat 28/40 bevat ± 90 knollen per 2,5 kg, ze geven 7 stengels per 2 knollen en kunnen op 20 m² worden uitgeplant. Een klant schreef ons eind september 2014: “Ik heb dit jaar voor het eerst de aardappelziektevrije Texla aardappel als proef geteeld. Ik heb 'm zo lang mogelijk laten staan en pas dit weekend geoogst. Alhoewel het loof gedurende de teelt wel last had van aantasting hebben de knollen er nagenoeg geen nadelige gevolgen van gehad. Ik heb slechts 4 aardappelen aangetroffen die aangetast waren (ik had 2,5 kilo pootgoed geplant). Ik heb een mooie oogst (zie plaatjes). Een geslaagde proef dus.”

ECO GETEELDE AARDAPPELS!
Ouders: Orchestra x DOB1997-507-015, Kweker Meijer Potato (Nederlands bedrijf)
Acoustic kiezen we als opvolger van de Levante en Ditta, vanwege de nog hogere ziekteresistentie! Net als deze Ditta is deze middentijds oogstbaar, de structuur is (vroeg geoogst) tamelijk vast en bij “rijpe” oogst iets bloemig, ideaal als tafelaardappel of om er een goede friet van te bakken. Zoals gezegd: de resistentie tegen Phytophthora in het blad is zeer hoog. Ook de opbrengst is zeer hoog, zet de kisten maar klaar... Dit ras groeit van Zuid- tot Noord-Europa in zowel zand- als kleigrond.

ECO GETEELDE AARDAPPELS.
Ouders: Laura x coderas
Dit middellate ras geeft een hoge opbrengst van ovaalronde knollen met rozerode schil en crèmegeel knolvlees. Belangrijk is de hoger resistentie tegen Phytophthora. Door de lichtbloemige (vrij vaste) structuur is Alouette geschikt voor koken en bakken. De frisse en licht smaak is opvallend! Teelt op zandgrond is ook succesvol. Maat: A 28/35.
BIOLOGISCH GEKWEEKT POOTGOED.

(1930) Ouders: May Queen x Pepo. Het meest verkochte ras van kweker MacKelvie. Tot de zestiger jaren de marktleider in Engeland onder de vroege rassen. Langwerpig ovaal van vorm met lichtgele schil. Vaste knol, zacht op de tong, hoge opbrengst van grote knollen (300 g per knol komt voor!) Dit ras is ideaal voor stamppotjes, opbakken en friet! Probeer een vroegterecord te bereiken onder platglas!

(2012) Ouders: Miriam x coderas.
Geïntroduceerd tijdens de Olympische Spelen van 2012 in Londen. Een mooie en veelzijdige aardappel, heerlijk (vrij stevig) na het koken, maar ook goed om mee te bakken of om er (koud) salades mee te maken. De resistentie tegen Phytophthora is zeer goed, je kan de oogst dus ook gerust uitstellen om een wat hogere opbrengst te krijgen.

(2015) Kweker Mohr Potatoes
Een vroege oogst en toch vrij grote knollen, daar word je blij van! Dit ras vormt ovale knollen met rozerode schil. Het lichtgele knolvlees is vrij vast (licht bloemig) met een goede smaak! Opvallend is de goede bestendigheid tegen Phytophthora en uitstekende bewaarbaarheid.
BIJZONDERE RASSEN ALS DEZE LEVEREN WE IN EEN GEMENGDE POOTMAAT, ER KUNNEN (ZEER) GROTE KNOLLEN BIJZITTEN, DEZE PLANT JE IN ZIJN GEHEEL OF JE SNIJDT DEZE IN STUKKEN MET UITLOPERS.

(1962) Inmiddels een historisch, Schots ras met prachtige eigenschappen. De schil is dieprood van kleuren de bijna ronde knollen zijn zeer vroeg oogstbaar. Jong geoogst is deze aardappel op zijn best: heerlijk zalvend van structuur (vast), wat best bijzonder is voor een vroeg ras! Grappig is de kringerige voortzetting van het felrood in het crèmewitte knolvlees. Kook ze met schil voor beter behoud van smaak en goede sier op het bord!

Omdat we soms geen ‘Epicure’ kunnen krijgen, hebben we deze moderne opvolger opgenomen in het sortiment. Casablanca is een opkomende ster aan het Britse firmament! Een grote oogst aan eivormige knollen, lichtgele schil met crème knolvlees. De smaak is raak: iets bloemig, ruim inzetbaar voor zowel koken, bakken en chips, dus geliefd in de horeca. De grote oogst kan al na 62 dagen beschikbaar zijn! Het bijzondere van dit zeer vroege ras is, dat een latere oogst leidt tot een grotere oogst van beter bewaarbare knollen.

ECO GETEELDE AARDAPPELS. (1996) Manna x Mizen. Dit vroege Ierse ras munt uit in (grote) opbrengst met mooi gladde, ovaalronde knollen. De gele schil herbergt crèmegeel knolvlees. Na de kook blijkt een opmerkelijk vaste structuur, heerlijk wasachtig! Ook erg geliefd om te bakken. De resistentie tegen moeheid (Ro1) en Phytophthora in de knol is hoog en maakt dit ras zeer geschikt voor de biologische teelt.

(1867) Uit zaailingen van de Garnet Chili ontstond bij de kwekerboer Albert Bresee (in Hubbardton Vermont) deze veelbelovende aardappel, die spoedig de meest populaire werd in de V.S.! Nog steeds zijn minstens 150 moderne variëteiten uit ‘Garnet Chili’ afkomstig trouwens. De tamelijk gladde, roze schil herbergt smakelijk wit knolvlees net rode strepen.

(1897) Ouders: Magnum Bonum x Early Regent. James Clark (1825-1890) legde de basis voor dit ras. Nog steeds wordt ‘Epicure’ geteeld in noordelijke landen, vanwege het goede herstel na een laat nachtvorstje. De ronde gele knollen hebben diepliggende ogen (pitten of met schil koken). De smaak van dit vruchtbare ras: heerlijk bloemig, het wordt wel de Engelse Opperdoes genoemd!

(1979) Een bijna verdwenen ras uit de voormalige DDR met aantrekkelijke eigenschappen! De muisjesvormige knollen hebben een gele schil en lichtcrème knolvlees. De textuur is iets bloemig, oftewel vrij vast met een opvallen goede smaak. Een lekkerbek om absoluut niet te vergeten... Ik stel me zo voor dat deze samen met een gebakken forelletje niet te versmaden is!
BIJZONDERE RASSEN ALS DEZE LEVEREN WE IN EEN GEMENGDE POOTMAAT, ER KUNNEN (ZEER) GROTE KNOLLEN BIJZITTEN, DEZE PLANT JE IN ZIJN GEHEEL OF JE SNIJDT DEZE IN STUKKEN MET UITLOPERS.

Heerlijke aardappel, vrij klein en geel van kleur, 15-25 opbrengst per plant en de smaak is raak! “Minstens zo lekker als de Opperdoezer Ronde” zeggen de Friezen… De oorsprong is niet met zekerheid te achterhalen. Misschien is het al een oudje uit het begin van de 18e eeuw, meegenomen door vervolgde doopsgezinden, die (op drift geraakt) zich in Surhuisterveen vestigden. Een andere mogelijkheid is de verwantschap met het Berlikumer Geeltje, dat rond 1890 door van der Werf werd geteeld. In elk geval is jarenlang de bakermat in de Noardlike Wâlden (Noordelijke Friese Wouden) geweest. Opvallend was en is de goede ziekteweerstand, inclusief de aardappelziekte. De plant is vrij open van groei met smal blad, droogt dus snel na regen en rijpt ook snel af. De knollen kunnen vrij dicht op elkaar geplant worden. Hoewel de oogst vroeg is kunnen de knollen lang bewaard blijven met behoud van smaak. Bakken en koken leidt beide tot lekkernijen!

(1996) (Caspar x Torva) Dit zeer vroege ras luidt het aardappelseizoen in bij de Denen! De opvallend goede smaak, vaste kookeigenschap en tamelijk goede bewaarbaarheid kom je in deze combinatie niet vaak tegen bij hele vroege rassen, een aanrader dus! De oppervlakte is glad, met oppervlakkige ogen. Geef de planten (aan de voet) water bij opvallende droogte. Goede en ruime ziekteresistentie!

(1942) Ouders: Doon Pearl x Cumnock. Vanaf de zestiger jaren brak dit ras door tot een zeer populaire vroege aardappel, vroeger dan Arran Pilot. Eet ze jong het ras is dan op zijn best.

Historisch ras uit Duitsland, oorsprong mij verder niet bekend. Uiteraard heb ik dit oude rasje uitgeprobeerd en kan de volgende gegevens verstrekken:
Bijna bolronde knollen met mooie, gladde schil. Het crème knolvlees zorgt voor een zeer bloemige aardappel, de ideale pieper voor de liefhebber van bloemig: stamppot, lekker jus-tje, gewoon een ouderwetse smaak!

(vóór 1854) Een zeer oud ras uit het Westland (Zuid-Holland), dat waarschijnlijk uit Duitsland is gekomen. De oogst is vrij vroeg en deze levert onregelmatige, op Friese Geeltjes (Fryske Gieltsjes) en Opperdoezer Ronde gelijkende knollen. Genetisch onderzoek zou moeten uitwijzen, of deze rassen gelijke voorouders hebben. De smaak is bijzonder goed, vandaar dat zo’n “oudje” de tand des tijds overleeft! Ze zijn iets bloemig met een opvallend volle smaak.

(1937) Ouders: Zeeuwse Blauwe x Alpha. De kweker van dit vrij vroege, bijna ronde aardappeltje is dhr. C. Koopman. Verder dankt dit ras zijn naam aan de blauwe schil, inwendig is de knol lichtgeel. Annemieke Smit plaatste op internet een rake typering:
‘Koopmans Blauwe’ was voor mij een openbaring. Ik was nooit verder gekomen dan vastkokende en bloemige aardappels. Vastkokende bak je of gebruik je voor salades, bloemige kook je of daar maak je aardappelpuree van. Maar dit kleine, blauwe aardappeltje smaakte romig. Romig? Ja, romig. Ik kan het niet anders omschrijven. Ik testte het bij anderen. Gaf ze een aardappel uit de supermarkt en daarna een ‘Koopmans Blauwe’. En zelfs de minder begaafde fijnproevers wisten het meteen: dit is anders. Bloemig en vastkokend zijn ineens zinloze benamingen geworden. Dit aardappeltje ontsteeg alle categorieën. Helaas, de ‘Koopmans Blauwe’ wordt bijna niet meer verbouwd in Nederland. “Te gevoelig voor ziektes en er zitten zoveel pitjes in dat mensen geen zin hebben om ze te schillen”, verklaarden ze bij boerderij Schellach in Zeeland die tot voor kort mijn favoriete aardappeltje nog in het assortiment had. Vanaf dat moment heb ik me op iedere nieuwe, bijzondere aardappel gestort die ik bij de aardappelboer aantref. Maar geen één kan tippen aan ‘Koopmans Blauwe’.

(vóór 1900) Vooral op zilte grond geteeld krijgt dit rasje zijn unieke smaak. Daarbuiten blijft het een heel smakelijke aardappel, die echter de naam ‘La Bonnotte de Noirmoutier’ niet mag dragen. Houd het dan bij ‘La Bonnotte’... Door de speciale en beperkte teeltplaats (zie hieronder) is deze aardappel de duurste ter wereld.
Geschiedenis:
De oorsprong van dit streekrasje is onbekend, maar zeker is, dat op het eiland Noirmoutier dit ras in de 19e eeuw vroeg werd geplant voor een primeuroogst. Na de 1e wereldoorlog heeft een eilandboer met een goed geheugen dit ras weer gevonden in de buurt van Barfleur. Ondanks primitieve teeltmethoden en kleine oogsten komen we dit ras tegen als een van de lekkerste volgens de inwoners van Parijs. De vroege jaren 1960, met zijn toenemende agrarische modernisering overleeft dit rasje niet. In de jaren rond 1990 lukt het (omdat de tijd er weer rijp voor was) om het ras in zijn oude vorm terug te kweken, vanuit nog gekweekte restanten. Nu is de oude traditie weer hersteld: planten met Maria Lichtmis (2 februari), kweken op zilte, unieke grond, bemest met o.a. zeewier en 90 dagen later oogsten: begin mei. Het oogsten, eten en verhandelen gebeurt tijdens een feestelijk festival. Tip van een klant: dit ras heeft de neiging om de nieuwe knollen naar boven te laten groeien, regelmatig aanaarden dus om groene knollen te voorkomen!

Een moderne, vroege aardappel met uitstekende consumptiekwaliteiten: vast genoeg voor het bord en bloemig genoeg voor een heerlijke friet! Uiteraard ook als gebakken of als chips piepertje. De combinatie met uitmuntende bewaareigenschappen zorgt ervoor dat Lady Amarilla over een zeer lange periode is te gebruiken.

(1996) Dit Nederlandse ras (Meijer B.V.) is ontstaan uit een kruising tussen Mansour en een coderas. Ze zijn zeer vroeg oogstbaar, de iets ovalen knollen zijn geel van schil en geelvlezig. Bijzonder voor zo’n primeurras is de vaste kookkwaliteit en hoge opbrengst. Dit ras is zeer populair bij kwekers en wordt hoog gewaardeerd vanwege de smaak.

Een zeer vroeg oogstbare primeur-pieper! De oogst is groot en erg lekker: tamelijk vast en bij latere oogst iets bloemig. De knollen zijn bolrond met crème knolvlees.

(1964) Ouders: Ulster Knight x coderas.
Dit bijzonder lekkere aardappeltje geeft een regelmatige oogst van vrij kleine, ovaalronde knollen, die in de schil gekookt worden. Heel populair in de horeca (als baby-aardappel) omdat ze niet doormidden gesneden hoeven te worden. De knollen zijn crèmewit, de textuur glad en vrij stevig en de smaak wordt zeer geroemd! Dit ras is ook zeer geschikt voor teelt in zakken of potten. Vroeg oogsten geeft uiteraard de meeste kleine knollen, ze kunnen (zolang het blad gezond blijft) eventueel langer groeien voor een grotere oogst en zijn dan middenvroeg tot laat.

(1928) Ouders: Bravo x Jam. In Groningen en Friesland bij de liefhebber nog erg in trek! Destijds was het een veelzijdig aardappel, die een voortreffelijke smaak combineerde met een goede verwerkbaarheid in de zetmeelindustrie. Het is een vrij bolle, enigszins onregelmatig gevormde licht kruimige aardappel die vrij vroeg oogstbaar is en toch goed bewaarbaar. Geelschillig, lichtgeel knolvlees. We redden dit rasje van de ondergang door ze met een paar kwekers te blijven telen. Wie doet er mee?

ECO GETEELDE AARDAPPELS. (1928) Ouders: Bravo x Jam. In Groningen en Friesland bij de liefhebber nog erg in trek! Destijds was het een veelzijdig aardappel, die een voortreffelijke smaak combineerde met een goede verwerkbaarheid in de zetmeelindustrie. Het is een vrij bolle, enigszins onregelmatig gevormde licht kruimige aardappel die vrij vroeg oogstbaar is en toch goed bewaarbaar. Geelschillig, lichtgeel knolvlees. We redden dit rasje van de ondergang door ze met een paar kwekers te blijven telen. Wie doet er mee?

ECO GETEELDE AARDAPPELS.
(2000) Ierland. Zeer gladde, iets ovale knollen met een lichtgele schil en geel knolvlees. De oogst is vroeg tot middenvroeg (hangt af van de planttijd) en de smaak van dit bloemige ras is zeer goed. De reden, dat we dit moderne ras importeren is de hoge mate van resistentie tegen de aardappelziekte en schurft en de hoge opbrengst van grote knollen (8 knollen in 1 kg). Zie ook www.orlapotatoes.com class="desc-group">VROEG BIOLOGISCH RAS VOOR FIJNPROEVERS.
Een vroeg ras betekent vooral dat deze snel groeit en dus vroeg oogstbaar is. De planttijd is eigenlijk tegelijk met latere rassen (april). Om extra vroege oogst te krijgen worden deze rassen echter vaak vroeger geplant (half maart met bescherming van folie of zelfs vanaf januari onder glas). De vroege rassen hebben minder snel last van de gevreesde aardappelziekte (Phytophthora infestans). Hoewel de epidemie steeds vroeger optreedt: ruim planten en kali bemesten. Zet ze niet op een te natte plek, wel goed in de zon. De gemiddelde plantafstand is 70x40 cm, wij adviseren om 80x40 cm aan te houden om ziektes te voorkomen.

(vóór 1900) Dit vrij oude streekras was vroeger vooral bekend in Zuid-Holland en Zeeland en wordt nog steeds sporadisch geteeld op Goeree-Overflakkee. De knollen zijn iets hoekig rond met in de vrij diepe ogen de typerende paarse kleur, het knolvlees is okergeel. De smaak is de beloning: deze is zeer goed en alom geliefd! Dat deze eigenschap samengaat met een grote vatbaarheid voor de aardappelziekte wordt voor lief genomen: jong oogsten is dus de boodschap. Jarenlang hebben hobbyisten dit ras onderling uitgewisseld omdat deze niet meer verhandeld werd. Ik herinner me de jarenlange (ietwat stiekem gestelde) vraag naar “Paarspitjes” aan de toonbank... We hebben ze dus weer!

(1968) Dit is een van de meest populaire vroege aardappels van de UK. Typisch Engels is het vrij lichte knolvlees, wat niets afdoet aan de smaak, het is maar wat je gewend bent... Je kan een grote oogst verwachten van ovaalronde, vrij gladde en vrij vastkokende knollen.

(1942) Heel af en toe kunnen we aan dit zeldzame ras komen, de roodschillige Eersteling. Net als zijn gele broertje een zeer vroeg ras, teelt u deze beauty voordat het te laat is… De aardappels zijn lekker (en) bloemig, niet geschikt om mee te bakken, der opbrengst kan enorm zijn!