Rest Groenten A - Z

Erg decoratieve bruinrood zuringachtige tuinplant. Deze oude bladgroente wordt als spinazie gegeten, verliest niet zijn kleur. Het jonge blad kan ook door de salade. Bloeit met bruinrode pluimen. Groeit erg gemakkelijk op elke plaats. Na de bloei zaait de plant zich gemakkelijk uit. Ongewenste planten zijn gemakkelijk te wieden. Hoogte 150 cm.

Een plant met veel unieke eigenschappen, die zeker een plek in tuin en op bord verdient! Het jonge, grijsgroene blad is mals en kan door de sla, lekker zijn ze ook na een korte stoomtijd als spinazie. Zowel (zeer) dichtbij zee als landinwaarts doen de planten het goed, de licht zoute smaak blijft wonderlijk genoeg ook landinwaarts behouden. Geef ze een zonnige plek, bij nattere gronden een heuvel maken, voor een natuurlijke drainage en de grond wat verarmen met zand. Een winter van 10 graden vorst wordt goed doorstaan, nog kouder vraagt om een bescherming of om oppotten en vorstvrij overwinteren. Zure of kalkrijke grond: maakt niet uit! Zeker bij milde winters kunnen de planten zich goed settelen en vormen bijvoorbeeld een prachtig haagje, snoeien en knippen zijn namelijk geen probleem. Bij overwintering in een kas kan (rustig) worden doorgeoogst.

Deze Bromelia groeit in de aarde (veel familiegenoten groeien in bomen) en wordt in de natuur tot 3 m hoog. De sappige, lichtpaarse vruchtjes (eerst de stekels verwijderen) worden traditioneel gebruikt om een heerlijk, verfrissend drankje te bereiden genaamd "Atol de Pina" en worden zeer gewaardeerd om hun aantrekkelijke, zoetzure smaak. Als de plant wat ouder wordt, dan kunnen deze gewilde vruchtjes groeien uit de roze-paarse bloemen met een witachtige basis. De plant vormt rozetten van rechtopstaande, lancetvormige bladeren met scherpe stekels langs de randen, heldergroen bovenaan en grijsgroen onderaan. Naarmate de plant ouder wordt, veranderen de bladeren dichter bij het midden van de rozet van kleur naar rood, terwijl de bladeren aan de buitenkant groen blijven.
Deze tropische plant is familie van de Ananas en groeit van oorsprong in Midden-Amerika, in Noord-Europa kan je ze dus in de zomer buiten zetten en in de winter als kamerplant of iets koeler, maar niet onder de 10̊C.

Deze Noord-Amerikaanse plant wordt zeer gewaardeerd door de eiwitrijke, op linzen lijkende zaden, die uit de unieke dikke bundels peulen te schudden zijn. Met de neutrale smaak een kanshebber voor humus (lekker op smaak gemaakt met kruiden en knoflook) of extra lekker als geroosterde en iets gezouten snack.
De planten zijn sierlijk en zien er door het mimosa-achtige, geveerde blad en de witte bloeibolletjes heel exotisch uit! Toch is deze 120 cm hoge plant zeer winterhard, geeft ze een plekje in de zon of halfschaduw en jarenlang zal de trouw blijken. Elk jaar een klein maaltje van een prachtige tuinplant! De buren van de plant profiteren mee van de stikstofbindende mogelijkheid van de wortels. Indianen kenden het geheim van de wortelschors: het bevat een sterk hallucinatieopwekkende stof (DMT) voor het (samen met Peganum harmala) maken van prairiehuasca!

In Japan een zeer populaire groente, waar in (bijna) elke tuin wel een plant groeit. Bij ons is de plant ook behoorlijk winterhard. Geschikt voor salades, soepen en (rauw) bij groenten, zeer aromatisch. Geef ze een plekje in de (half)schaduw.

Deze fraaie, wilde plant heeft belangrijke eetbare en medicinale eigenschappen. De planten kunnen tot 1m hoog worden en bloeit in zomer tot vroege herfst met helder lilaroze bloemtrosjes met fraai getekende lipbloempjes. Eetbaar zijn de jonge uitlopers: kook ze als vervanger voor asperge; tip: donker laten groeien om gebleekte scheuten te krijgen. Hoewel de geur niet altijd als prettig wordt ervaren, is de smaak dat zeker wel!
De knollen, die in de herfst worden gevormd, zijn zowel rauw als gekookt een voedzame en aangename lekkernij: mild notig van smaak, vergelijkbaar met het familielid de Crosne. Vermalen, gedroogde knollen kunnen aan broodmeel worden toegevoegd.
Voor gebruik als geneeskrachtig kruid (wondheling, krampstillend en nog veel meer) raden we aan om eerst je goed in te lezen.

Vroeger werd in de lente in molshopen gezocht naar gebleekte paardenbloembladeren, daarom de naam Molsla. Door selectie is dit bladrijke type verkregen, die ook iets minder bitter is dan de wilde paardebloem. Het 1e jaar groeit de plant, na de winter lopen de penwortels weer uit, voor het oogsten van gebleekt blad: bedek de plant in het voorjaar met een rugje grond of met een bleekpot of omgekeerde zwarte emmer, na enkele maanden kan je oogsten. Daarna de plant in het licht laten uitgroeien, de groene (ongebleekte) bladeren zijn ook eetbaar en rond de Middellandse Zee populair in salades (Insalata di Tarassaco), de smaak is wel wat bitterder, maar ze bevatten dan wel meer mineralen en vitaminen, zie de site van Plants For A Future.
De wortel kan je rauw of gekookt eten, deze is stevig en bitter van smaak en doet wat denken aan rapen. De bloemen zijn ook eetbaar, smaken wat bitter, maar met de juiste dressing is dat goed te doen, je kan ze ook toevoegen aan een kruidenthee (eventueel aangevuld met blad en wortel). De bloemknoppen kunnen in het zuur als een soort (grote) kappertjes worden bewaard en later lekker door de sla of over gerechten. Blad en wortel worden overigens ook gebruikt om bier een speciale smaak te geven, bitter bij bitter, dat moet goed gaan! De oudere wortels worden (net als Cichorei 338400) geroosterd als “surrogaat”-koffie.

Er zijn veel medische toepassingen bekend van de paardenbloem, voor wie Engels kan lezen, even een opsomming:
The dandelion is a commonly used herbal remedy. It is especially effective and valuable as a diuretic because it contains high levels of potassium salts and therefore can replace the potassium that is lost from the body when diuretics are used. All parts of the plant, but especially the root, are slightly aperient, cholagogue, depurative, strongly diuretic, hepatic, laxative, stomachic and tonic. The root is also experimentally cholagogue, hypoglycaemic and a weak antibiotic against yeast infections. The dried root has a weaker action. The roots can be used fresh or dried and should be harvested in the autumn when 2 years old. The leaves are harvested in the spring when the plant is in flower and can be dried for later use. A tea can be made from the leaves or, more commonly, from the roots. The plant is used internally in the treatment of gall bladder and urinary disorders, gallstones, jaundice, cirrhosis, dyspepsia with constipation, oedema associated with high blood pressure and heart weakness, chronic joint and skin complaints, gout, eczema and acne. The plant has an antibacterial action, inhibiting the growth of Staphylococcus aureus, Pneumococci, Meningococci, Bacillus dysenteriae, B. typhi, C. diphtheriae, Proteus etc. The latex contained in the plant sap can be used to remove corns, warts and verrucae. The latex has a specific action on inflammations of the gall bladder and is also believed to remove stones in the liver. A tea made from the leaves is laxative. The German Commission E Monographs, a therapeutic guide to herbal medicine, approve Taraxacum officinale for dyspepsia, urnary tract infections, liver and gallbladder complaints, appetite loss. (Bron: www.pfaf.org)

Witte molsla is afkomstig uit Japan en heeft naast een prachtige bladproductie ook nog eens een fraaie bloei: wie heeft ooit wel eens witte paardebloemen gezien immers...? De naam molsla dankt deze plant aan de bleekmethode in het vroege voorjaar: een beetje losse grond over de planten (of een zwarte emmer omgekeerd er overheen) en de eerste groei is mals en gebleekt. Maar de prachtige bladeren kunnen ook ongebleekt rauw of gekookt gegeten worden. Ze hebben een nogal bittere smaak en zijn zeer goed voor het spijsverteringssysteem. De wortels worden gekookt gegeten. De zeldzame bloemen eet je rauw of gekookt en de bloemknoppen zijn heerlijk in beignets. Van de hele plant wordt (vers of in gedroogde vorm) thee gemaakt. De wortels worden gedroogd en gebrand om koffie te vervangen.

Knapperig dikke, bijna succulente, grasachtige blaadjes vormen deze smakelijke groente, die in Italië populair is onder de naam Agretti of Barba di Frate (=monniksbaard). Als salade (of toevoeging in gemengde salade) valt de iets zoute touch op als echte smaakmaker! Ook gekookt een lekkernij: water koken, monniksbaard er in, kort koken tot het blad net verkleurt (en dus nog voldoende bite heeft). We horen voor deze kustgroente ook de naam "landwier", maar onterecht. Loogkruid (Salsola kali) zit erook dicht bij, maar is bitterder. Vroeger werd uit de as van deze plant soda gemaakt. De plant wordt ook toegepast om de bijzondere eigenschap van zout uit de grond op te kunnen nemen! Een beetje extra zout door het sproeiwater geeft dus meer smaak aan de plant! De teelt kan zowel in zoet- als zoutwater gebieden plaatsvinden. De kieming is traag, zie de uitgebreide zaaiaanwijzing. (Zie ook Japanse Zeekraal, nr. 372160)

Sinds de mensheid zich bewust is van kweken en domesticeren staat dit peulgewas al op de menulijst. Waarschijnlijk is deze wikke via de zijderoute van Azië in Zuid-Europa terecht gekomen. Zo ergens tussen duivenbonen, tuinbonen en erwten moet je deze boontjes plaatsen. Prachtige planten, lilaroze bloei, elke harige peul bevat 6 bonen, die zowel vers als gedroogd gegeten wordt. Zeer voedzaam, een prettige smaak, moet nodig herontdekt worden.
Planten van alle vlinderbloemigen, deze wikke dus ook, geven voeding aan de bodem. Zowel het blad als de peul is gezond als veevoer. Geef de planten enige steun aan elkaar of aan een lage stok, de hoogte wordt meestal rond 70-90 cm.