Geneeskrachtige Kruiden

Een imposante en sierlijke plant, die ten onrechte wel wordt verward met de berenklauw (Heracleum), de hoogte kan oplopen tot wel 2 m! Een opsomming van alle eetkwaliteiten: Het blad wordt rauw gegeten in salades of kort gekookt de zoete smaak doet wat denken aan zoethout. Jonge stengels en jonge scheuten worden ook gekookt of rauw verwerkt. Stengels moeten worden geschild als bleekselderij. In de zomer kan de buitenste laag van de stengels huidirritatie veroorzaken (niet zo erg als bij de Berenklauw), oogsten met handschoenen dus! Bekend is de toepassing als natuurlijke zoetmaker van taartvruchten en jam. Extra gesuikerd is het een sierlijke lekkernij als snoep of in de verjaardagstaart! Uit de wortels en de zaden wordt een heerlijke, etherische olie verkregen, die vervolgens wordt verwerkt in likeuren zoals Chartreuse. Van alle delen wordt overigens ook thee getrokken. De vele medische toepassingen vind je op internet.

Dit wondertje is nog niet zo lang in cultuur! Wie de plant voor het eerst ziet voelt aan het glanzende, wasachtige blad of het wel echt is. Alleen al om het blad zou je deze willen telen. Later verschijnen (ook niet onaardig!) de groengele bloeischermen op een compacte hoogte van 40-50 cm. Net als alle engelwortelsoorten bezit de plant krachtige stoffen, die (mits deskundig aangewend) in de geneeskunde zeer bruikbaar zijn.

Indrukwekkende 1 m hoge schermbloemige, wordt weleens verward met Berenklauw, maar veel kleiner en rondere schermen. De grootste tegenstelling is wel de ruime eetbaarheid: jonge stelen zijn zoet en kunnen met rabarber worden meegekookt om het zuur te neutraliseren. Van het blad wordt thee getrokken. Deze bijzondere cultuurvariëteit is de donkerste van kleur, die we kennen: Donkerpurper, bijna zwart blad, decoratief rode stengels en bruinrode bloemen in de knop en rozewit in bloei!

Indrukwekkende 1,5 m hoge schermbloemige, wordt weleens verward met Berenklauw, maar veel kleiner en rondere schermen. De grootste tegenstelling is wel de ruime eetbaarheid: jonge stelen zijn zoet en kunnen met rabarber worden meegekookt om het zuur te neutraliseren. Van het blad wordt thee getrokken. Deze bijzondere cultuurvariëteit heeft decoratief rode stengels en bloemen! Het blad is groen. In het voorjaar verkopen we planten, zie 831500

Prachtige klimplant, die in de zomer trossen met witte of paarse vlinderbloemen geeft, gevolgd door harige peulen met 3-6 zwarte zaden. Zowel het jonge blad als de jonge peulen en zaden zijn eetbaar, in Midden Amerika worden de zaden gebruikt als surrogaatkoffie. De bonen van deze plant worden in de traditionele Aziatische geneeskunst aangewend tegen neurologische aandoeningen zoals Ziekte van Parkinson. De natuurlijke levodopa wordt in de hersenen omgezet in dopamine, en stof die de uitingen van de ZvP afremt. Deze stof is overigens ook sterk libido verhogend! Gebruik de gemalen zaden alleen onder medisch toezicht. Nog een laatste tip: de harige peulen kunnen allergie veroorzaken, gevoelige mensen kunnen beter handschoenen dragen.

Een prachtig plantje, wat nog zeer zelden voorkomt in Zuid-Limburg. Gedrongen groei (hoogte 30 cm) met donkergroene blaadjes en rozerode lipbloempjes. Bij kneuzing geurt de plant heerlijk kruidig. Vroeger werd het blad en de bloem gebruikt bij eetperikelen of uitwendig bij wonden.

Vanuit Zuid-Europa is deze prachtige, zeer winterharde plant hier en daar verwilderd in onze natuur: een stinzeplant dus. Sierlijk geveerd blad met bovenin trossen van witte, roze of blauwe lipbloemen. Ideaal voor de informele- of wildtuin. Galega is Grieks voor “melk te voorschijn brengen”. Zolang de plant niet bloeit stimuleert de plant melkproductie bij kraamvrouwen maar ook bij dieren. Sinds de oudheid wordt Galega al gebruikt, ook voor verlaging van de bloedsuikerspiegel en ter bevordering van spijvertering en vochtafdrijving. Let op: tijdens en na de bloei wordt de plant ongeschikt en zelfs giftig!

Een zeer populaire plant uit tropisch Azië, die belangrijk is binnen de traditionele geneeskunst, bijvoorbeeld tegen reuma. Verspeen 5 planten in een pot, dan heb je in elk geval zowel vrouwelijke als mannelijke bloemen en dus vruchtzetting. De zaden zijn heel populair als kralen, maar ook om olie uit te persen, de plant is zeer decoratief als kamerplant en kan in de zomer buiten staan, regelmatig flink snoeien verfraait de vorm. Een zeer belangrijke reden om deze plant te kweken zijn de traditionele overleveringen dat het verpulverde zaad de vruchtbaarheid bij man en vrouw verbetert.

Een sierlijke plant, 1-1,5 m hoog, groot elliptisch blad met opvallende nerven en een gele bloemtros. De wortel wordt tegen maag- en darmaandoeningen gebruikt.

Een distel met rode stengels en groot grijsgroen blad. Bovenaan de stengels prijken de oranjegele bloemhoofdjes. Aan de naam hangt een middeleeuws luchtje en dat klopt ook, sinds die tijd wordt dit kruid aangewend voor maag-, lever- en galkwalen. Voor een gezegende gezondheid... Hoogte 40 cm. Voor één en tweejarige teelt.

Een luchtig bloeiende, forse plant van 30-80 cm hoogte (afhankelijk van vochttoevoer) met hemelsblauwe trompetbloemetjes. Typerend zijn de balvormige vruchtjes, waar de plant de soortnaam “inflata” aan dankt (=opgeblazen of gezwollen). Naast de sierwaarde blijkt uit de naam ook de historie als tabak, het roken schijnt een euforische ervaring te zijn, die de indianen graag zochten (en zoeken?) De moderne roker gebruikt deze tabak als afkicktabak om van de nicotine af te komen, lobeline is minder verslavend, zo schijnt. Kleine hoeveelheden als thee zijn heilzaam voor zenuwstelsel, luchtwegen en keel. Men experimenteert momenteel met lobeline als groeiremmer op kankercellen. Let op: overdosering is gevaarlijk en experimenten zijn op eigen risico!

Dit familielid van de tomaat is in India, Japan maar ook in de VS enorm populair vanwege de gezonde extracten die er uit gemaakt worden. Lees er internet maar op na: alle levensfuncties blijven langer vitaal…! De plant is in de kas of binnen te overwinteren, na de gele bloei ontstaan rode vruchtjes.

Een klimmertje met prachtige belvormige bloemetjes, bleek groenwit met purperen buitenkant. De wortels (pas na 3 jaar oogsten) worden net als van echte Ginseng gebruikt om er energie gevende tonics van te maken.

Deze zeer winterharde, Chinese struik is nog tamelijk zeldzaam, wij hebben regelmatig vers zaad uit het Arboretum Kalmthout. De groei is vrij kalm, na 10 jaar zijn de struiken ongeveer 150 cm en snoeien is geen probleem. Het vijfdelige, harige blad is groot en uit witte bloeibolletjes groeien blauwzwarte bessen, die lang kunnen narijpen. De takken zijn bedoornd. In de 19e eeuw werd dit soort nog onder het Panax-geslacht gerangschikt, de bekende Ginseng (zie edepot.wur.nl) Gelukkig is deze struik veel gemakkelijker in de teelt en wordt gezien als een mildere vorm van de gewone Ginseng, werkzame componenten zijn eleuterosiden, sterolen en flavonen.

De frisgroene, bossige plant is gesteld op niet te natte grond. De blauwe lipbloemen bloeien aan 30-50 cm hoge stengels in een lange rij. Een belangrijk kalmerend geneeskrachtig kruid, ook tegen hoofdpijn. Een ideale plant, die ook zeergoed gedijt op drogere plekken en in de schaduw.